Psi behawiorysta – kto to?

Kiedy opiekun psa zdaje sobie sprawę, że nie jest sobie w stanie sam poradzić z problemowych zachowaniem swojego psa, rozpoczyna poszukiwania specjalisty, który pomoże mu ten problem rozwiązać. Szuka psiego psychologa (zoopsychologa) lub behawiorysty psów. Podczas gdy dla opiekuna różnica w nazewnictwie nie ma większego znaczenia, ponieważ każdy z tych specjalistów zajmuje się problemami w zachowaniu psów i ich celem jest niesienie pomocy psom i ich opiekunom, to warto wiedzieć, że te profesje różnią się między sobą. Kim jest więc psi psycholog, a kim psi behawiorysta?

Psychologia zwierząt

Psychologia zwierząt (a w tym psychologia psów) to dziedzina nauki łącząca w sobie wiedzę z zakresu psychologii i zoologii (głównie etologii zajmującej się badaniami nad zachowaniem zwierząt). Psycholog psów zajmuje się więc obserwacją psa i środowiska, w którym żyje oraz obserwacją relacji pomiędzy opiekunem, a zwierzęciem. Jest specjalistą z zakresu komunikacji zwierząt. Szczegółowo analizuje problem i szuka przyczyn konkretnych zachowań. Udziela porady i zaleca plan terapii, natomiast nie stosuje bezpośrednio metod szkoleniowych tylko ocenia czy będzie potrzebna pomoc trenera lub lekarza weterynarii.

Behawiorystyka zwierząt

Behawiorysta psów z kolei pracuje bezpośrednio ze zwierzęciem. Behawioryzm zwierząt jest bowiem dziedziną, która zakłada, że zachowanie zwierzęcia jest efektem procesów nauki i opiera się na wyuczonych i odruchowych reakcjach na bodźce. Behawiorysta będzie więc starał się zmienić zachowanie psa poprzez użycie metod warunkowania klasycznego lub instrumentalnego. Będzie pracował nimi z psem, a właścicielowi ułoży plan treningów, który w efekcie powinien wyeliminować problem.

Powyższe rozróżnienie jest tak naprawdę w znacznej części jedynie teoretyczne, a praktyczne różnice w pracy tych specjalistów bardzo trudne do uchwycenia. Dobry zoopsycholog używa w swojej pracy metod behawioralnych, a behawiorysta psi zgłębia wiedzę z szerszego zakresu psychologii zwierząt. Obie te profesje przenikają się w praktyce a wielu specjalistów posiada wykształcenie w obu tych dziedzinach. Ciężko jest bowiem próbować poradzić sobie z problemem skupiając się jedynie na modyfikacji zachowania, nie doszukując się jego przyczyn. Z drugiej strony trzeba znać narzędzia pracy behawioralnej i mieć świadomość w jaki sposób przebiegają procesu nauki, aby móc efektywnie pomóc zwierzęciu oraz jego opiekunowi.

Jak wygląda zatem współpraca ze specjalistą od psich problemów?

Niezależnie od tego, czy spotkamy się z behawiorystą czy zoopsychologiem, takie spotkanie polega na dokładnym wywiadzie z opiekunem oraz obserwacji zwierzęcia w problemowych sytuacjach. Na tej podstawie diagnozuje się problem oraz próbuje ocenić jego podłoże, przyczyny niepożądanych zachowań. Tylko w ten sposób można uzyskać pełny obraz sytuacji i postarać się dobrać najbardziej odpowiedni plan terapii. Praca z behawiorystą czy zoopsychologiem to bardzo często cykl spotkań, podczas których ocenia się postępy i modyfikuje metody pracy, tak aby osiągnąć zamierzony cel możliwie najszybciej. Opiekun psa podczas takich spotkań poznaje lepiej swojego psa i uczy się prawidłowo z nim komunikować. Nauczenie się spojrzenia na świat ze zwierzęcego punktu widzenia i „odczłowieczenie” jego niektórych zachowań, jest często kluczem do rozwiązania najtrudniejszych problemów i do zawiązania jeszcze lepszych relacji pomiędzy opiekunem a psem. Przy dużym zaangażowaniu i cierpliwości opiekuna, wspólnie udaje się wyprowadzić wiele psów z bardzo ciężkich stanów emocjonalnych, wyeliminować wiele zachowań problemowych i sprawić aby były szczęśliwe – zarówno same psy jak ich opiekunowie.

Autorka tekstu: trenerka Psiedszkola Agata Szczepanik