Jak nauczyć psa czystości?

Kiedy pojawia się w domu szczeniak, nauka czystości jest jednym z pierwszych wyzwań jakie pojawiają się przed nowym opiekunem. Należy jednak pamiętać, że z takimi problemami możemy się również zderzyć biorąc do siebie psa już w dojrzałym wieku. Psy te mogą mieć różną przeszłość i może okazać się, że ich poprzedni opiekun (o ile w ogóle takiego miały), mógł nie nauczyć psa załatwiania potrzeb poza domem, bo całe życie spędzały np. w ogrodzie. Mogą też przeżywać silny stres związany z otaczającym go nowym światem i jednym z symptomów tego stresu może być załatwianie potrzeb w domu, a nie poza nim. Staruszki (ale nie tylko) natomiast mogą cierpieć na różnego rodzaju choroby, których skutkiem ubocznym jest np. posikiwanie lub mogą najzwyczajniej w świecie zapominać o tym, żeby z siusianiem czy kupą poczekać na spacer.

O ile wykluczymy podłoże medyczne, które u naszego psa mogłoby powodować nieutrzymywanie czystości w naszym domu, poprzez trzymanie się kilku zasad możemy nauczyć naszego psiaka, że dom nie jest toaletą i warto żeby swoje potrzeby załatwiał poza nim.

Maty i Podkłady

Maty czy podkłady, porozkładane w naszym domu, są dobrym rozwiązaniem o ile ich nie nadużywamy. Trzeba pamiętać, że psy bardzo szybko mogą wyrobić w sobie preferencję co do podłoża, na który się załatwiają i wycofanie takich mat może być później bardzo trudne. Psiaki mogą nie chcieć załatwiać się na trawie czy ziemi, bo nauczyły się, że pod łapkami musi być miękko. Często również zdarza się tak, że psiak na spacerze nic nie zrobi, a siku czy kupa pojawią się zaraz po powrocie do domu, na matę. A więc pamiętajmy aby maty i podkłady traktować jako bardzo krótkie rozwiązanie i starajmy się możliwie najszybciej wycofać ich używanie.

Częste spacery z psem

W procesie przyzwyczajania psa do trzymania czystości, niezbędnym elementem są częste spacery. Z psem powinniśmy wychodzić nawet co 2-3 godziny, ale również gdy tylko widzimy, że się kręci i zaczyna szukać miejsca do załatwienia potrzeb. Dodatkowo, po takich czynnościach jak jedzenie, zabawa, sen czy ekscytujące spotkanie/powitanie – bardzo często psy mają również potrzebę siusiania. Wtedy również wychodzimy z psem poza dom, aby dawać mu jak najmniej okazji do załatwiania się w domu. Podczas gdy tak częste spacery mogą wydawać się nam bardzo czasochłonne i uciążliwe, warto zmobilizować się do nich aby przyspieszyć proces nauki psa czystości. Dzięki temu sami będziemy odczuwać mniejszą frustrację wynikającą z ciągłego sprzątania, a po paru tygodniach częstotliwość tych spacerów będzie można stopniowo zmniejszać.

Ważnym aspektem takich częstych spacerów jest również kwestia ich długości, a konkretnie kończenia zaraz po wysiusianiu/kupie. Z racji ich dużej ilości, bardzo często zdarza się, że opiekun czeka tylko aż pies się załatwi i zaraz ciągnie go do domu. Niestety pies bardzo szybko może sobie skojarzyć, że załatwienie się oznacza powrót do domu. Większość psów, zwłaszcza szczeniaków, uwielbia spacery i takie kończenie go zaraz po wysiusianiu może skutkować tym, że pies będzie wstrzymywał się możliwie najdłużej aby tylko spacer był jak najdłuższy. Dlatego też ważne jest aby po załatwieniu potrzeb przejść się z nim jeszcze kawałek, dać pozwiedzać czy wyciągnąć ulubioną zabawkę i trochę się z nim pobawić.  

Nagradzanie vs. Karanie

Czystość w domu nie jest naturalna dla psa. Psy z reguły unikają załatwiania się w miejscu, w którym śpią, jednak to naszym zadaniem jest nauczenie psa tego, aby jako schronienie do spania traktowały cały nasz dom, a nie tylko swoje posłanie. Jak zatem pokazać psu czego byśmy od niego oczekiwali? Najlepszą i najtrwalszą metodą jest nagradzanie psa za załatwienie potrzeb poza domem. Psy bardzo dobrze potrafią skojarzyć co takiego zrobiły, że poskutkowało to otrzymaniem od opiekuna nagrody. Dzięki temu prawdopodobieństwo powtórzenia takiego zachowania zwiększa się. Dlatego żelazną zasadą przy nauce psa czystości jest zabieranie ze sobą smaczków na bezwzględnie każdy spacer. Gdy zauważymy, że pies siusia lub robi kupę – chwalimy go ciepło słownie („super pies”, „brawo”) po czym po zakończonej czynności nagradzamy smaczkami. Jeżeli natomiast naszemu psu przytrafi się siusiu lub kupa w domu – nie karcimy go za to, ale bez większych emocji sprzątamy i udajemy, że się nic nie stało. Różnego rodzaju kary takie jak reprymendy słowne czy wsadzanie psiego nosa w siuśki mogą odnieść zupełnie odwrotny efekt od zamierzonego. Pies nie robi bowiem nic złośliwie, czasami nie potrafi jeszcze wytrzymać i zapanować nad własną fizjologią. To my częstszymi spacerami i nagrodami musimy mu ułatwić ten proces nauki. Karcenie go natomiast może poskutkować lękiem przed siusianiem w obecności opiekuna i chowaniem się w innych pomieszczeniach aby uniknąć naszej złości. Ponadto, warto pamiętać aby proces sprzątania nie stanowił dla psa zabawy. A więc jeśli Wasz pies świetnie się bawi szmatką, którą wycieracie obsikane miejsce – warto na ten czas odizolować psiaka i wypuścić kiedy już jest posprzątane. Nie chcemy przecież aby pies siusiał też po to aby zaraz potem można było pobawić się fajną ściereczką.

Oduczanie załatwiania się w ogrodzie

Wielu opiekunów zgłasza się z problemem załatwiania potrzeb w ogrodzie, podczas gdy woleliby aby pies robił to poza nim. W przypadku ogrodu zasady są praktycznie takie same jak powyżej. Należy pamiętać też, że bieganie po ogrodzie nie powinno zastępować psu spacerów. A więc pomimo posiadania ogrodu, należy psa odpowiednio często wyprowadzać poza jego teren i tam nagradzać za każde siusiu czy kupę. Gdy psu przytrafi się wpadka w ogrodzie, nie krzyczmy na niego tylko sprzątnijmy (zbieramy kupę lub podlewamy miejsce siusiania duża ilością wody). Warto pamiętać również, że wypuszczając psa do ogrodu bez naszego nadzoru, ciężko będzie nam wyłapać moment, w którym pies przymierza się do siusiu czy kupy. Więc jeśli zależy nam na czystości w ogrodzie, w pierwszych tygodniach psiak powinien chodzić po nim pod naszym okiem abyśmy mogli odpowiednio szybko zareagować wyprowadzeniem psiaka poza jego teren.

Psy chore i starsze

Niestety nasze psy w pewnym wieku, podobnie jak ludzie, mogą również pokazywać problemy  z nietrzymaniem moczu lub kału. Oprócz tego często pojawiają się różnego rodzaju choroby, które mogą przyczynić się do powstania takiego problemu u psów w każdym wieku. I tak na przykład labradory czy owczarki niemieckie, często cierpiące na zwyrodnienia stawów, mogą nie mieć siły wychodzić na zewnątrz tyle razy ile zdrowy pies i możliwość załatwienia się w domu może być dla nich ulgą. Często wtedy można znów wykorzystać maty lub kupić specjalną kuwetę i postawić w ustronnym miejscu tak aby pies czuł się maksymalnie komfortowo. Trzeba pamiętać, że psy świetnie zdają sobie sprawę z tego, że nagle załatwiają się w miejscu, które do tego nie służyło mu kiedyś. Warto pokazać mu, że my jesteśmy z tym okej i dajemy mu na to pełne przyzwolenie. Z kolei u psów, które z racji np. niedowładów kończyn miednicznych, nie kontrolują swojej fizjologii, warto pomyśleć nad specjalnymi psimi pampersami, które przy odpowiednio częstej wymianie sprawią, że zarówno psu jak i domownikom będzie się żyło lżej i bardziej komfortowo.

Nauka psa czystości – kiedy spodziewać się efektów?

Przy nauce czystości nie ma jednoznacznych ram czasowych. Każdy pies uczy się w swoim tempie i nie należy porównywać psów w tym samym wieku pod kątem częstotliwości załatwiania się w domu. Na przykład w przypadku szczeniąt ras małych taka nauka może trwać troszkę dłużej ze względu na mniejszy pęcherz i szybszy metabolizm, który sprawia, że dużo trudniej jest im się powstrzymywać. Pamiętajmy również, że wpadki mogą się zdarzać nawet do 10 miesiąca życia i trzeba być na to gotowym. Nauka psa czystości to proces, a opiekun swoim zaangażowaniem oraz systematycznością i konsekwencją może pomóc psu szybciej zakończyć go pełnym sukcesem 😊

Autorka tekstu: trenerka Psiedszkola Agata Szczepanik